Κυριακή 29 Αυγούστου 2010

Τρόικα και περεστρόικα (άρθρο μου για την εφημερίδα Θεσσαλονίκη 16/8/2010)


Περεστρόικα στα ρωσικά σημαίνει ανασυγκρότηση, αναδιάρθρωση. Ο νέος τότε για τα δεδομένα της ΕΣΣΔ Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, σε ηλικία 54 ετών προσπάθησε να μεταρρυθμίσει την σκουριασμένη σοβιετική μηχανή χωρίς όμως να το καταφέρει. Γκλάστνοτ, η δεύτερη λέξη που κυριάρχησε την επίμαχη περίοδο 1985-1991 και σημαίνει διαφάνεια. Ανασυγκρότηση και διαφάνεια λοιπόν το πρόταγμα.

Ανασυγκρότηση και διαφάνεια και το ελληνικό πρόταγμα στις μέρες μας, με την ευχή όλων να μην οδηγηθούμε στα ίδια αποτελέσματα κατάρρευσης. Με την τρόικα να μας επισκέπτεται κάθε μήνα σχεδόν, να μας αξιολογεί και να μας βαθμολογεί, λίγα πράγματα μπορούμε να συζητήσουμε επί τούτου. Οι υπογραφές πάνω στο μνημόνιο έχουν πέσει και ο καιρός των όποιων διαπραγματεύσεων έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Ο χαρακτήρας δε της συμφωνίας αυτής ( take it or leave it) δυστυχώς δεν άφησε περιθώρια.

Η σκληρότητα των οικονομικών μέτρων είναι δεδομένη και πανθομολογούμενη. Έχουν τοποθετηθεί όλοι για αυτά. Εκείνο όμως που προκαλεί έκπληξη είναι μερικές ρυθμίσεις, μερικά συμμαζέματα και κάποιες άλλες αυτονόητες λειτουργίες για συντεταγμένο κράτος δικαίου. Για παράδειγμα η Ελλάδα μέχρι το 2009 δεν γνώριζε πόσους δημοσίους υπαλλήλους πλήρωνε. Δεν μπορούσε να υπολογίσει πόσα χρωστάνε τα νοσοκομεία της στους προμηθευτές τους. Δεν είχαν αντικείμενο εργασίας πολλές ντουζίνες επιτροπών, διευθύνσεις και τμήματα. Τα κλειστά επαγγέλματα παρέμεναν κλειστά παρά την περί αντιθέτου πολιτική της Ε.Ε. Η εισαγωγή ρεύματος από γειτονικές χώρες συνεχίζονταν παρά τον χαρακτηρισμό μας από διάσημο οικονομολόγο ως Σαουδική Αραβία των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Η λίστα της κακοδαιμονίας δεν έχει τέλος. Η μόνη λέξη που περιγράφει συνοπτικά αλλά εύστοχα την κατάσταση της χώρας είναι μπάχαλο. Βέβαια από την κατάσταση αυτή κάποιοι ωφελήθηκαν σε εξοργιστικό βαθμό. Ιδιαίτερα δε η πενταετία της Νέας Δημοκρατίας φαντάζει σαν ένα τεράστιο πάρτι ( με γαλάζιους καλεσμένους) που έληξε μόλις ήρθε ο λογαριασμός και τώρα τρέχουμε να μαζέψουμε έναν έναν τους διοργανωτές να μας εξηγήσουν στις εξεταστικές επιτροπές πως κατάφεραν τόσα πολλά σε τόσο σύντομο χρόνο.

Επιστρέφοντας πάλι στον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, η αποτυχία του εγχειρήματος μεταρρύθμισης της ΕΣΣΔ τον οδήγησε μετά από λίγα χρόνια να διαφημίζει εταιρεία αμερικάνικων συμφερόντων στο χώρο της εστίασης. Αλυσίδα πίτσας… Όσο καλές και αν είναι οι προθέσεις, όσο σωστή και αν είναι η διάγνωση χρειάζεται πάντα πειθώ, συναίνεση και διαχειριστική ικανότητα.

Το ερώτημα όμως που προκύπτει από τις ομοιότητες της ελληνικής με την ρωσική περεστρόικα είναι το ίδιο. Μπορεί ένας ηγέτης, ένα επιτελείο, ένα κόμμα που έχει ρίζες στην προηγούμενη κατάσταση να την διορθώσει εξολοκλήρου, επαναστατικά και δίκαια; Το ΠΑ.ΣΟ.Κ ήταν η Μεταπολίτευση με τα καλά και τα άσχημα; Μπορεί σήμερα να διορθώσει τα κακώς κείμενα περιορίζοντας τις απώλειες; Το εγχείρημα έχει ιστορικές διαστάσεις, μέχρι τώρα είναι οδυνηρό και κοινωνικά άδικο και το τέλος του δεν είναι ανιχνεύσιμο.

Με επόπτη την τρόικα λοιπόν για την ελληνική περεστρόικα. Θα σκεφτεί κανείς πως τα πράγματα για τον Γ. Παπανδρέου δεν είναι σε τέτοια κατάσταση σαν αυτή του ηγέτη της ΕΣΣΔ αλλά από την άλλη και ο Μπρέζνιεφ απέχει παρασάγκας από τον Κώστα τον Καραμανλή.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου