Οι στόχοι της Θεσσαλονίκης της επόμενης δεκαετίας, άρθρο στην Κυριακάτικη Μακεδονία 28/7/2019

Η σταθεροποίηση της ελληνικής οικονομίας και οι θετικές προβλέψεις για το άμεσο μέλλον συνεπικουρούμενης της κυβερνητικής αλλαγής, δημιουργούν μία ελεγχόμενη αύξηση των προσδοκιών σε πλείστα όσα πεδία. Σε αυτό το πλαίσιο έρχεται να επανατοποθετηθεί στα πράγματα η πόλη της Θεσσαλονίκης. Μπροστά της ανοίγεται μία νέα περίοδος με διαφορετικά χαρακτηριστικά, με πολλές δυνατότητες και λιγότερα εμπόδια. Βρισκόμαστε στην ευτυχή συγκυρία όπου μια σειρά μεγάλων έργων, που θα αλλάξουν δομικά και λειτουργικά την πόλη, φτάνουν στην ολοκλήρωσή τους. Το μετρό, το αεροδρόμιο, οι αυτοκινητόδρομοι με τους κόμβους, οι επενδύσεις στο λιμάνι, η ανάπλαση της ΔΕΘ,  οι εξελίξεις της δυτικής εισόδου της πόλης, το ενιαίο παραλιακό μέτωπο, η δημιουργία μητροπολιτικού πάρκου σε πρώην στρατόπεδο του πολεοδομικού συγκροτήματος και οι παρεμβάσεις ακόμη και στα γήπεδα της πόλης ( νέα Τούμπα, lifting Βικελίδης και Καυταντζογλείου) δημιουργούν ένα γόνιμο έδαφος που μετά από χρόνια σχηματοποιεί εκ νέου μία προοπτική για την εξέλιξη της πόλης.

Πολλά από τα ανωτέρω θα έπρεπε να έχουν υλοποιηθεί νωρίτερα και αυτή είναι μία αλήθεια που δεν αλλάζει. Είτε η οικονομική κρίση, είτε η αδυναμία της ίδιας της πόλης να διεκδικήσει επιτυχώς την αποπεράτωσή τους μας έχουν φέρει στο σημερινό χρονικό σημείο.

Η πρόκληση για τη Θεσσαλονίκη του 2030 είναι μία διπλή πρόκληση. Ενώ καλείται να μετασχηματιστεί σε μία ευρωπαϊκή μητρόπολη με ό,τι αυτό σημαίνει, ενώ καλείται να συγχρονιστεί με τις πιο προηγμένες και ανεπτυγμένες πόλεις της Δύσης, με τις ανάλογες προκλήσεις, η Θεσσαλονίκη πρέπει να λύσει και τα βασικά. Για να το αποδώσουμε σχηματικά, ενώ  οι δυνάμεις της πόλης θα πρέπει να καταστρώσουν το σχέδιο με το οποίο η Θεσσαλονίκη θα παρακολουθήσει όλες τις τεκτονικές αλλαγές της 4^ης βιομηχανικής επανάστασης καλούνται ταυτόχρονα να βρούνε μία αξιοπρεπή λύση για την αποκομιδή των σκουπιδιών, τον φωτισμό και το πράσινο.

Φανταστείτε ένα υποθετικό τραπέζι γύρω από το οποίο συνεδριάζουν οι «Αρχές» της πόλης και αποφασίζουν, έχοντας υπερεξουσίες, για το τι θα πράξουν αφήνοντας έξω από το υποθετικό αυτό σενάριο την ελληνική διοικητική διάρθρωση. Στο τραπέζι λοιπόν αυτό καταφθάνουν συνεχώς φάκελοι με ζητήματα προς διευθέτηση και λαμβάνονται στρατηγικές αποφάσεις για το μέλλον της πόλης. Θα βλέπαμε φάκελο με τίτλο «Απορρίμματα- κάδοι», «Πεζοδρόμια», «ΟΑΣΘ», «Λακκούβες στο οδόστρωμα» δίπλα από άλλους με τίτλο «Smart City», «Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας», «Αναπλάσεις δημοσίων χώρων», «Αυτοματοποίηση», «Πληροφορία – Εικονικός κόσμος», «Βιοηθική, Άνθρωπος και Μηχανή». Σαν ένα διαρκές πινκ πονκ από το 1980 στο 2030.

Και όμως εκεί θα κριθεί το στοίχημα για τη Θεσσαλονίκη της επόμενης δεκαετίας. Πρέπει να λύσει οριστικά και αμετάκλητα τα παλιά, δομικά και σχεδόν πάγια προβλήματά της και ταυτόχρονα να μην χάσει το τρένο της εξέλιξης, να μη χάσει άλλη μία μεγάλη ευκαιρία όπως αυτή που έχασε στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Η Θεσσαλονίκη μπορεί και πρέπει να γίνει μία πόλη – σημείο αναφοράς σε όλη τη Νοτιανοτολική Μεσόγειο ως κέντρο εκπαίδευσης, καινοτομίας, επιχειρήσεων, εμπορίου, τουρισμού και πολιτισμού.

Η εκλογή Ζέρβα και το πέρασμα στην εποχή του αυτονόητου

( Το παρόν δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα VORIA.GR )

Με όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις πλέον πίσω μας και με τα αποτελέσματα αυτών δεδομένα, βρισκόμαστε σε μία συγκυρία όπου έχουμε μπροστά μας μία καθαρή τετραετία που μπορούν οι νέες διοικήσεις να εφαρμόσουν τα προγράμματά τους. Σε ό,τι αφορά στην Τοπική Αυτοδιοίκηση υπάρχει ακόμη μία εκκρεμότητα που σχετίζεται με την κυβερνητική παρέμβαση και τις νέες ρυθμίσεις στον «Κλεισθένη» στην κατεύθυνση λειτουργικών διοικήσεων και διαδικασιών που θα άρουν τα εμπόδια της απλής αναλογικής.

Στη Θεσσαλονίκη το αυτοδιοικητικό εκλογικό αποτέλεσμα έχει δημιουργήσει τη δική του δυναμική, γεγονός που αποτυπώνεται σε κάθε πτυχή της δράσης του εκλεγμένου δημάρχου Κωνσταντίνου Ζέρβα. Η δημιουργία νέας διοίκησης περνάει μέσα από συνεργασίες με παρατάξεις και δημοτικούς συμβούλους όμως κάθε πρωτοβουλία όπως και οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν από τον ίδιο. Άλλωστε το ίδιο το αποτέλεσμα της κάλπης δίνει την ευχέρεια των πρωτοβουλιών στο νέο δήμαρχο, παραδοχή που φαίνεται να κάνουν όλοι – επικεφαλής παρατάξεων και δημοτικοί σύμβουλοι.

Μία κρίσιμη παράμετρος για τον δήμαρχο Θεσσαλονίκης είναι να μη δώσει την εντύπωση διευθετήσεων και διαρκών συνομιλιών αλλά αντίθετα να θέσει ορισμένες πολιτικές και προγραμματικές προϋποθέσεις κατά τη διαδικασία σχηματισμού της νέας διοίκησης. Όσοι εκτιμούν ότι θα είναι αποδεκτή μια διαρκής διαπραγμάτευση θέσεων και ανταλλαγμάτων μάλλον αποκωδικοποιούν το εκλογικό αποτέλεσμα με λανθασμένο τρόπο. Η εσωστρέφεια της δεύτερης τετραετίας της «Πρωτοβουλίας» δεν μπορεί και δεν πρέπει να επανεμφανιστεί μεταλλαγμένη στο δημαρχιακό μέγαρο. Εξάλλου αν κάποιος επιχειρήσει να εμφανιστεί ως veto player στο νέο δημοτικό συμβούλιο επειδή δεν έλαβε κάποια προσωπικά ανταλλάγματα ας είναι έτοιμος να επιχειρηματολογήσει και να αποδείξει ότι τα κίνητρά του είναι αυθεντικά και ότι τα ελατήρια αυτής τους της στάσης δεν είναι ιδιοτελή. Απέναντί του θα υπάρχει μία πλειοψηφία καθώς και μία συντριπτική λαϊκή εντολή προς το νέο δήμαρχο να προχωρήσει στην υλοποίηση του προγράμματός του.

Ο Κωνσταντίνος Ζέρβας εξελέγη με μία αυτοδιοικητική ατζέντα και με τη βασική υπόσχεση πως η Θεσσαλονίκη θα αποκτήσει και πάλι δήμαρχο που θα ασχολείται με τα της πόλης. Δεν θα θυσιάσει αυτήν την επιτυχία του, ούτε θα ματαιώσει τις προσδοκίες αναλωνόμενος με διαρκείς συνομιλίες, ούτε τώρα κατά τη φάση σχηματισμού της νέας διοίκησης αλλά ούτε και κατά τη διάρκεια της τετραετίας. Εκτιμώ ότι δεν θα σπαταλήσει το προσωπικό πολιτικό κεφάλαιο για να εξασφαλίσει ισορροπίες καθώς γνωρίζει σε βάθος πως οι βυζαντινισμοί αφήνουν παγερά αδιάφορους τους Θεσσαλονικείς και δεν αφορούν παρά έναν μικρό αριθμό ανθρώπων που περιστρέφονται γύρω από τα δημοτικά πράγματα.

Η ανάγνωση που έκανε προεκλογικά ο Κωνσταντίνος Ζέρβας έφερε στο επίκεντρο του δημοσίου διαλόγου μία σειρά ζητημάτων πραγματικών που απασχολούσαν δημότες και κατοίκους. Μετακινήσεις, συγκοινωνία (ΟΑΣΘ), καθαριότητα, ευταξία της πόλης και πολιτισμός ήταν ψηλά στην ατζέντα του και από τις μέχρι τώρα δηλώσεις και ενέργειές του φαίνεται πως παραμένουν. 

Τέλος, κρίνω ως θετική την άτυπη ενημέρωση που έκανε στον Κυριάκο Μητσοτάκη στη συνάντηση που επιδίωξε ο τελευταίος προεκλογικά. Εκεί ο Κωνσταντίνος Ζέρβας έθεσε όλα τα ζητήματα της πόλης και ζήτησε άμεση λύση για την ανοιχτή πληγή του ΟΑΣΘ φανερώνοντας πως υπάρχει μία στοιχειώδης ιεράρχηση στην ατζέντα του. Στις προγραμματικές δηλώσεις της νέας κυβέρνησης ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στο ζήτημα της ανάπλασης της Δ.Ε.Θ αλλά το σίγουρο είναι πως η πόλη έχει μεγαλύτερες και πιο επείγουσες ανάγκες. Τον Σεπτέμβριο στα εγκαίνια της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης θα έχουμε την ευκαιρία να καταγράψουμε τις προτεραιότητες πρωθυπουργού και δημάρχου. Ας ελπίσουμε πως αυτή η ευκαιρία δεν θα χαθεί για τη Θεσσαλονίκη που φαίνεται πως τα τελευταία χρόνια έχει υποχωρήσει σε βασικά σημεία της ποιότητας ζωής.

Αισιοδοξία τη στιγμή της εναλλαγής, άρθρο στην Κυριακάτικη Μακεδονία 21/7/2019

Κάθε κυβερνητική εναλλαγή κομμάτων στην εξουσία είναι αναμενόμενο να δημιουργεί ένα αίσθημα αισιοδοξίας. Η νωπή λαϊκή εντολή, οι προσδοκίες, τα νέα πρόσωπα και οι διακηρύξεις δημιουργούν ένα κλίμα ευφορίας και θετικής αναμονής. Σκεφτείτε μόνο το 2015 με την άνοδο το υ ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία πως είχε διαμορφωθεί το σκηνικό. ¨Ένα μικρό κόμμα της Αριστεράς είχε καταφέρει να γίνει κυβέρνηση κουβαλώντας το διαχρονικό «ηθικό πλεονέκτημα», υποσχόμενο άμεση επαναφορά στην κατάσταση προ κρίσης, με νέα πρόσωπα και ορμή, αγκαλιάζοντας και προωθώντας το οριζόντιο αίτημα για κάποιου είδους «αντίστασης στους ξένους». Η μετεκλογική αποδοχή του έγγιζε το 80% και για τους πρώτους τουλάχιστον μήνες δεν ακούγονταν καμία άλλη φωνή.

Με τη Νέα Δημοκρατία το 2019 δεν είναι έτσι τα πράγματα – και ορθώς. Παρόλα αυτά υπάρχει όπως προείπαμε μια διάχυτη αισιοδοξία καθώς τουλάχιστον η ηγεσία της φαίνεται να θεραπεύει όλες τις αδυναμίες της προηγούμενης κυβέρνησης, γεγονός που σίγουρα καθόρισε και την ψήφο στις εκλογές. Γίνεται ένας συνειδητός διαχωρισμός ανάμεσα στην ηγεσία και το σώμα του κυβερνώντος κόμματος καθώς η πρώτη είναι φορέας αλλαγών, μεταρρυθμισμού και βούλησης για αλλαγές ενώ το δεύτερο μάλλον μία σταθερά που ακολουθεί ασθμαίνοντας και πολλές φορές αντιστεκόμενη.

Η Νέα Δημοκρατία κέρδισε τις εκλογές με μία μεγάλη και καθαρή διαφορά που της δίνει αναμφίβολά την πρωτοβουλία των κινήσεων και αέρα δεύτερης τετραετίας πλην απροόπτων. Δε νίκησε με μία διαφορά τέτοια που φημολογούνταν καθώς δεν κατάφερε να ξεπεράσει το 40% και ο ΣΥΡΙΖΑ κατάφερε να συγκεντρώσει ένα υψηλό για τα δεδομένα της περιόδου ποσοστό περί το 32%. Αυτό σημαίνει πως η μεγάλη της νίκη δεν ήταν στρατηγική άμα το αποτέλεσμα. Μία νίκη με 10%-15% θα δημιουργούσε μία πρωτόγνωρη δυναμική που θα αμφισβητούσε τις Μεταπολιτευτικές σταθερές  και θα αποτύπωνε μία νέα ιδεολογική ηγεμονία των δυνάμεων της κεντροδεξιάς.

Με τα εκλογικά ποσοστά δεδομένα αυτό που μπορεί να ισχυριστεί κανείς είναι πως η Νέα Δημοκρατία μπορεί να μην πέτυχε να μετακινήσει δραστικά τον άξονα υπέρ των δικών της πολιτικών και ιδεολογικών προταγμάτων όμως έχει μπροστά της κάθε δυνατότητα να το πράξει. Το ίδιο το εκλογικό αποτέλεσμα διέπεται από μία μοναδική σοφία καθώς δεν της δίνει λευκή επιταγή και παντοδυναμία όπως μια μεγαλύτερη διαφορά θα έκανε, αλλά την προκαλεί να εργαστεί στη διακυβέρνηση για να την πετύχει.

Η νέα κυβέρνηση αντιμετωπίζει μία βασική πρόκληση και αυτή δεν είναι άλλη από την οικονομία. Το πεδίο είναι τόσο μεγάλο που για να έρθουν τα καλά αποτελέσματα χρειάζονται αλλαγές και παρεμβάσεις σε πάρα πολλά σημεία. Από το φορολογικό σύστημα, τη δημόσια διοίκηση, τη γραφειοκρατία και τον ρυθμιστικό πληθωρισμό μέχρι το ανύπαρκτο τραπεζικό σύστημα, τα σωρευμένα χρέη και την δημοσιονομική στενότητα, όλα συμμετέχουν στην πορεία της οικονομίας.

Αν η Νέα Δημοκρατία καταφέρει να οδηγήσει σε μπαράζ αναπτυξιακών ετών και δημιουργήσει νέο πλούτο, τότε θα κυριαρχήσει πολιτικά τα επόμενα χρόνια. Αν καταφέρει να συνδυάσει ανάπτυξη με θέσεις εργασίας και κοινωνικό κράτος τότε αφαιρεί ερείσματα από την αντιπολίτευση. Δείχνει στους Έλληνες ότι ο δρόμος της ευημερίας περνά μέσα από μία φιλελευθεροποίηση των δομών της οικονομίας και τότε αρχίζει να μετακινεί το πολιτικό εκκρεμές προς την δική της πλευρά. Αν δηλαδή εν τοις πράγμασι και εκ του αποτελέσματος ο Έλληνας δει πως η φιλελεύθερη συνταγή οδηγεί σε καλύτερα αποτελέσματα από την κρατικιστική.

Ας κρατήσουμε ως σημαντική της απουσία μίας σύγχρονης σοσιαλδημοκρατικής μεταρρυθμιστικής πρότασης που διευκολύνει τόσο τη Νέα Δημοκρατία όσο όμως και τον ΣΥΡΙΖΑ.