Πέμπτη 30 Ιουνίου 2011

Μεσοπρόθεσμη πραγματικότητα

   Η μόνη επιχειρηματολογία υπέρ του Μεσοπρόθεσμου Σχεδίου που μπορεί να σταθεί - πέραν του διλήμματος  χρεοκοπία ή μεσοπρόθεσμο, είναι η εξαγορά χρόνου. Εξαγορά χρόνου από τους πάντες. Από την Ε.Ε ή ορθότερα από αυτούς που αποφασίζουν στο όνομά της, από την κυβέρνηση, από την αντιπολίτευση και από τον ελληνικό λαό.

   Όμως ο παράγοντας χρόνος δεν οδηγεί από μόνος του πουθενά. Ναι να κερδηθεί χρόνος αλλά για να βρεθεί μια λύση. Η βέλτιστη λύση. Ποιά θα είναι αυτή; Η προσωπική μου εκτίμηση είναι πως η μόνη λύση που μπορεί να κερδηθεί για την Ελλάδα είναι αυτή του συνολικού πολιτικού διακανονισμού του δημοσίου χρέους στα πλαίσια της Ε.Ε. 

   Δεν αμφισβητώ ότι υπάρχουν και άλλες λύσεις - άλλου είδους. Τις θεωρώ πολύ πιο ριψοκίνδυνες και πιο αβέβαιες στο τελικό τους αποτέλεσμα - χωρίς να μπορώ να ντύσω αυτήν μου την αίσθηση με οικονομικά επιχειρήματα, παρά μόνο με επιχειρήματα λογικής και κοινής αντίληψης. Αναφέρομαι στα της δραχμής, της στάσης πληρωμών, της εξόδου από την Ε.Ε. 

   Από την άλλη φοβάμαι ότι το σχέδιο στο οποίο πιστεύω έχει και αυτό πολλά στοιχεία ευχολογίου. Μακάρι να τα καταφέρουμε με τα ελλείμματα, μακάρι να μας πιστέψουν οι Ευρωπαίοι, μακάρι να έχουν συμφωνήσει να προχωρήσουν γρηγορότερα, μακάρι να μην έχει διαλυθεί το σύμπαν μέχρι τότε, μακάρι, μακάρι, μακάρι ...

   Όμως για να δούμε λίγο με ποιόν τρόπο θα μπορούσε να εξελιχθεί ένα ευνοϊκό για τη χώρα σενάριο. Πρώτα από όλα πρέπει πάση θυσία να αποφευχθούν οι μελοδραματικοί τόνοι και οι συγκινησιακές προσεγγίσεις διότι αυτή τη φορά είναι πολλά τα λεφτά.

   Κλέβοντας την κεντρική ιδέα ενός φίλου ''μία πρόταση θα ήταν ότι αντί να καταναλώνουμε χρόνο και σκέψη για μια ιδιότυπη συναίνεση που αυτοαναφέρεται σε ένα χωρίς πρόσημο εθνικό συμφέρον, θα έπρεπε ήδη να έχουμε προχωρήσει σε μια ουσιαστική ανταλλαγή θέσεων προς ένα κοινωνικό μορατόριουμ. Αυτό σημαίνει ότι οι τρεις κύριοι παράγοντες παραγωγής και διανομής του πλούτου να αναζητήσουν μια συμφωνία όπου όλοι θα βάλουν νερό στο κρασί τους. Οι εργαζόμενοι να αποδεχτούν μια τριετή σταθεροποίηση ή έστω με ελάχιστη αναλογική μείωση του μισθού τους. Οι εργοδότες να αποδεχτούν μια τριετή πολιτική μείωσης του περιθωρίου κέρδους τους, ώστε και οι τιμές να αντισταθούν στις πληθωριστικές πιέσεις αλλά και να αυξηθεί η όποια ανταγωνιστικότητα των προϊόντων τους. Το κράτος να πραγματοποιήσει όλες εκείνες τις διαρθρωτικές αλλαγές που είναι αναγκαίες (σταθερό φορολογικό με μερική δυνατότητα άσκησης φορολογικής πολιτικής στους ΟΤΑ, κίνητρα επενδύσεων, πλαφόν στους μισθούς του δημοσίου, μείωση του δημόσιου με ταυτόχρονη αξιολόγηση των υπαλλήλων σπάσιμο των πελατειακών δεσμών, καταπολέμηση διαφθοράς και σπατάλης κ.α). Διάφοροι κολοφώνες της οικονομικής επιστήμης θα αντιπαρέρχονταν σε ένα τέτοιο μορατόριουμ θεωρώντας ότι κυρίαρχο μέλημα μας πρέπει να είναι η μείωση των ελλειμμάτων με οποιοδήποτε τρόπο. Κάτι τέτοιο όμως δεν μπορεί να γίνει μόνο με την μονοσήμαντη αύξηση των εσόδων, κρεμώντας τον φορολογικό πέλεκυ επί δικαίων και αδίκων, αλλά με μια γενναία πολιτική που θα αναζητά και τρόπους αύξησης του παραγόμενου πλούτου αλλά και μείωσης του κόστους παραγωγής αυτού του πλούτου. Κι αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με τις δαπάνες του δημόσιου τομέα, αλλά και με το κόστος του ιδιωτικού, ο οποίος σε ελάχιστες περιπτώσεις έχει επενδύσει σε πολιτικές μείωσης των δαπανών του πέραν του εργατικού κόστους.'' michalakis 

   Η ανωτέρω πρόταση επικεντρώνει στο εσωτερικό πεδίο. Δίνει διέξοδο στο βασανιστικό ερώτημα - τί να κάνουμε τώρα . Όμως το ζήτημα της χώρας δυστυχώς δεν κρίνεται μόνο στο εσωτερικό πεδίο. Υπάρχουν παράγοντες που δεν τους ελέγχουμε εδώ. Ας υποθέσουμε ότι η κυβέρνηση κινούνταν σε μια τέτοια κατεύθυνση από τούδε και στο εξής - πράγμα σχεδόν απίθανο με τέτοιες συνθήκες κοινωνικής πόλωσης - θα το δέχονταν οι δανειστές μας;

   Εκτίμησή μου είναι πως δεν θα γινόταν αποδεκτό, οτιδήποτε διαφορετικό από τον περιορισμό των ελλειμμάτων. Και εδώ αξίζει να αναρωτηθούμε γιατί τέτοια αντιμετώπιση προς την Ελλάδα; Γιατί από τον Οκτώβρη του 2009 μας είπαν το ''the game is over''; Ποίος τους έδωσε αυτό το δικαίωμα; Και από την άλλη μεριά βέβαια - ποιόν κάλυπτε ο Μπαρόζο και ο Αλμούνια τα αμέσως προηγούμενα χρόνια; Η απάντηση είναι μία και έχει ονοματεπώνυμο. Τον Κώστα τον Καραμανλή.

   Ο πρωθυπουργός μετά τις τραγικά λανθασμένες εκτιμήσεις του στη αρχή της κρίσης, έχει επιλέξει έναν δρόμο δύσκολο. Υποθέτω ότι η μόνη στρατηγική του επιλογή αυτή τη στιγμή είναι η εξής. Να χτίσει μία μίνιμουμ αξιοπιστία για τη χώρα ( βασισμένη σε αδικία και σκληρότητα) και να προσπαθήσει για κάποιου είδους επαναδιαπραγμάτευση - ελπίζοντας παράλληλα πως αυτή θα λάβει χώρα σε πλαίσιο συνολικού διακανονισμού του χρέους. Τον τελευταίο μήνα αποδείχθηκε ότι οποιαδήποτε προσπάθεια επαναδιαπραγμάτευσης με όρους ελληνικούς - δεν γίνεται δεκτή και επιστρέφεται ως απαράδεκτη. Το βεβαιώνει ο νέος ΥΠΟΙΚ και ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης - και ας μην το παραδέχεται θεωρώντας μας ιθαγενείς...

   Άρα συνοψίζοντας - είναι ορθή η στρατηγική της επαναδιαπραγμάτευσης αλλά είναι ζητούμενο οι όροι με τους οποίους θα την διεκδικήσουμε. Βέβαια για να φτάσουμε ως εκεί - χρονικά θέλουμε το ''εκεί'' να σημαίνει φθινόπωρο- πρέπει να μην αυτοκτονήσουμε πρώτοι εμείς. Η υπομονή των πολιτών εξαντλείται και η άποψη που έλεγε πως η διάρκεια της κρίσης θα είναι ολιγοετής έχει αντικατασταθεί από μεσοπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους πλέον υπολογισμούς. 

   Εάν έχουμε να κάνουμε με μια παρτίδα σκάκι που θα διαρκέσει πολύ - όντας όλοι μας μαθημένοι στο ''εδώ και τώρα''- θα δυσκολευτούμε πολύ. 

   

Τρίτη 28 Ιουνίου 2011

Τζάμπα μάγκες



Εννοείται πως το μεσοπρόθεσμο σχέδιο είναι πάρα πολύ βαρύ, άδικο και αμφίβολης αποτελεσματικότητας. Επίσης επιβάλει αλλαγή μοντέλου οικονομίας με το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων και όλα αυτά σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα - σχεδόν ακατόρθωτο.
          
Αλλού όμως θα ήθελα να επικεντρωθώ σε αυτό το σύντομο σχόλιο. Ας το πάρουμε από την αρχή. Πέρυσι, όταν ψηφίστηκε το Μνημόνιο είχαν διατυπωθεί σκέψεις και επιχειρηματολογία υπέρ της υπερψήφισής του με 180 ψήφους. 

Αυτό δεν θα άλλαζε πολλά για μερίδα του κόσμου. Οι ίδιες περικοπές θα λάμβαναν χώρα, οι ίδιες αλλαγές θα μας επιβάλλονταν. Η Αριστερά σίγουρα θα ήταν στα κάγκελα, τα συνδικάτα σε πορείες και απεργίες, πολλοί θα ήταν οι αγανακτισμένοι - ίσως ο ίδιος αριθμός στην πλατεία Συντάγματος.

Μια μόνο διαφορά διακρίνω όμως. Δεν θα έβγαινε στον αφρό όλο αυτό το δεξιό κατακάθι των blogs, των δημοσιογραφίσκων που εξυμνούσαν τον κύριο σεμνό και ταπεινό του 16% έλλειμμα. Βλέπουμε κάτι φιλοχουντικούς που όλως τυχαίως δηλώνουν Νεοδημοκράτες να βγαίνουν στο κλαρί, βλέπουμε κάποιους άλλους να σηκώνουν την Ελληνική σημαία και να εξετάζουν το ζήτημα από πατριωτική σκοπιά.

Και όλα αυτά με την βεβαιωμένη πλέον πληροφορία πως σε περίπτωση ψηφοφορίας του Μνημονίου με 180 ψήφους η Νέα Δημοκρατία θα το υπεψήφιζε. Δηλαδή τί μας λέει ο αγαπητός κύριος Σαμαράς; Μας θεωρεί ιθαγενείς και δηλώνει ( μία τότε -πέρυσι και μία τώρα στο εξωτερικό) πως συμφωνεί, δεσμεύεται να ακολουθήσει τις επιταγές των σχεδίων αυτών, αλλά δεν τα ψηφίζει γιατί μπλα μπλα μπλα μπλα εσώρουχα, μπλα μπλα μπλα μπλα κρεβάτι μας...

Αλλά είναι μαλάκας ο Παπανδρέου που δεν οδήγησε την ψηφοφορία εκεί. Το πήρε όλο επάνω του και ανεξαρτήτως με το αποτέλεσμα δέχτηκε να αποσυνθέσει την παράταξη, το κόμμα και την υστεροφημία του. Ο άλλος - τζάμπα μάγκας το παίζει βολονταριστής, καλεί σε επαναδιαπραγμάτευση με τρόπο που δεν γίνεται ( το δοκίμασε ο νέος ΥΠΟΙΚ) και αποκομίζει δημοσκοπικά οφέλη.

Θα έλεγα πως όλα αυτά είναι δευτερεύοντα μπροστά στο διακύβευμα των ημερών. Ένα διακύβευμα στο οποίο προσωπικά δεν μπορώ να πάρω ξεκάθαρη θέση, ένα διακύβευμα το οπόιο θα κοθορίσει τις εξελίξεις στη χώρα για τα επόμενα χρόνια. Όμως αγανακτώ όταν βλέπω ταχαλια, τα παραπολιτικα, τα αντινιους, τα τρομακτικα, τους δημοσιογραφούντες σε τοπικό Τύπο που συντηρήθηκε με χρήμα του Ρουσόπουλου, τους φιλοχουτνικούς και άλλα συνάφια να το παίζουν πατριώτες, οικονομολόγοι, και διαμαρτυρόμενοι. Φαίνεται  από τα 150 δις Ευρώ που χρέωσε τη χώρα ο Καραμανλής σε 5,5 χρόνια αυτόι δεν πρόλαβαν... 

Παπανδρέου είσαι μαλάκας. Οι τζάμπα μάγκες στην προμετωπίδα του αγώνα.

Υ.Γ Εννοείται πως όλοι είναι αγανακτισμένοι με την ακολουθούμενη πολιτική, κανείς δεν μπορεί να αποδεχτεί την σκληρότητα των μέτρων και την διαφαινόμενη αναποτελεσματικότητά τους. Όποιος όμως καταλαβαίνει τί εννοώ δεν θα προβεί σε σκόπιμες διαστρεβλώσεις.

Τετάρτη 22 Ιουνίου 2011

Οχι στην Ελλάδα επαίτη

Ο πρόσφατος ανασχηµατισµός µπορεί υπό προϋποθέσεις να αποτελέσει την αρχή του αναγκαίου µετασχηµατισµού του συνολικότερου συστήµατος πολιτικής διακυβέρνησης αυτού του τόπου.

Είναι ένας ανασχηµατισµός που κυρίως οι επιλογές του στον χώρο της οικονοµικής και επικοινωνιακής πολιτικής µπορούν να αλλάξουν πάγιες νοοτροπίες και πολιτικές συµπεριφορές.

Πρώτον, µε αυτόν τον ανασχηµατισµό στον χώρο της οικονοµίας προωθείται µια λύση που αντιλαµβάνεται τα οικονοµικά προβλήµατα ως πρωτίστως πολιτικά. Οι αναγκαίες τεχνοκρατικές αναλύσεις και προτάσεις είναι αποτελεσµατικές µόνο εάν και εφόσον µπορούν να ακουµπούν σε πολιτικές συνακροάσεις των αντοχών της κοινωνίας. Πολλοί επιχειρούν να θέσουν ένα σινικό τείχος ανάµεσα στην οικονοµία και την πολιτική. Οι σηµερινές δυσκολίες στην ευρωζώνη οφείλονται στην κυριαρχία αυτού του τείχους, το οποίο διαχωρίζει τις οικονοµικές πολιτικές από την πολιτική ενοποίηση. Στο ίδιο τείχος σταµάτησε και η τρόικα, η οποία δεν αντιλήφθηκε πως η όποια τεχνοκρατική επάρκεια οφείλει να συνδυάζεται µε τη γνώση των πολιτικών και κοινωνικών δεδοµένων, που συνθέτουν τον καµβά της ελληνικής κοινωνίας.

Μια δεύτερη δυνατότητα που διακρίνω σ’ αυτόν τον ανασχηµατισµό είναι η δυνατότητα στοχοποίησης της παραλυτικής ισχύος του κρατισµού. Αυτό θα γίνει, βεβαίως, αν το οικονοµικό και επικοινωνιακό επιτελείο αυτής της χώρας «διαφωτίσει» την κοινή γνώµη για το ότι κοινωνικό κράτος καθόλου δεν σηµαίνει ένα κράτος επιχειρηµατία που παράγει φως, νερό και τηλέφωνα. Αντιθέτως, ένα τέτοιο κράτος στερεί πόρους από την παραγωγική οικονοµία, αλλά και από τοµείς όπως η υγεία, η παιδεία, η ασφάλεια και η κοινωνική προστασία. Επειδή πολλοί θεωρούν αριστερή «προδοσία» την αµφισβήτηση του κρατισµού, τους διαφεύγει ή κάνουν πως τους διαφεύγει πως ο ρόλος του κρατισµού είναι – µέσα από τη χρήση δηµόσιων οργανισµών παραγωγής – να λειτουργεί ως αντίρροπη κίνηση στην πτωτική τάση του µέσου ποσοστού κέρδους του επιχειρηµατικού κεφαλαίου. Οι κρατιστές δεν φαντάζονται πόσο κοντά είναι πρακτικά σε ορισµένα σηµεία µε ό,τι καταδικάζουν στα λόγια.

Μια τρίτη δυνατότητα που δίνεται στο οικονοµικό και επικοινωνιακό επιτελείο της ανασχηµατισθείσας κυβέρνησης είναι να καταδείξει πως η αναγκαία για τη χώρα πολιτικοποίηση των οικονοµικών αποφάσεων είναι πρωτίστως αναγκαία και για τον χαρακτήρα της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Το σηµερινό ευρωπαϊκό µοντέλο διακυβερνητικής συνεργασίας έδειξε τα όριά του στην κρίση χρέους των µεσογειακών χωρών και της Ιρλανδίας. Πολλοί διαπιστώνουν πως η νοµισµατική ένωση όχι µόνο δεν ήταν και πολιτική, αλλά δεν ήταν ούτε καν δηµοσιονοµική. Η εισαγωγή του ευρωοµολόγου είναι αίολη, αν δεν συνοδεύεται από ενιαίες δηµοσιονοµικές, φορολογικές πολιτικές και από τις απαραίτητες µεταβιβαστικές πληρωµές. Ταυτοχρόνως η µεταβίβαση εξουσιών σε θεσµούς που δεν έχουν άµεση νοµιµοποίηση ακυρώνει τη βασική αρχή της αντιπροσωπευτικής δηµοκρατίας, η οποία δεν είναι άλλη από την αρχή της λαϊκής κυριαρχίας. Η τελευταία, όπως υποστήριζε ο Πόπερ, δεν συνίσταται στη συµµετοχή όλων στην κυβέρνηση, αλλά στη δυνατότητα όλων να επιλέγουν και να κρίνουν όσους τους κυβερνούν. Με άλλα λόγια, η οικονοµική κρίση της ευρωζώνης, αλλά και η κρίση νοµιµοποίησης της Ε.Ε. οφείλονται στο ότι οι αναγκαίες εκχωρήσεις «εθνικών κυριαρχιών» δεν συνοδεύονται αφενός από πολιτικές ισχυρών µεταβιβαστικών πληρωµών, οι οποίες θα δηµιουργούν δυνατότητες οικονοµικής σύγκλισης, και αφετέρου από µορφές άµεσης εκλογής των κυβερνητών των ευρωπαϊκών θεσµών.

Οσοι σκέφτονται µε έννοιες της κλασικής ρεαλιστικής πολιτικής αντιµετωπίζουν την Ευρώπη ως άθροισµα κρατών και έτσι περιορίζουν τις δυνατότητές της µόνο στον χώρο της οικονοµίας και της αγοράς. Οσοι, όπως για παράδειγµα ο Χάµπερµας, αντιλαµβάνονται την οικονοµική παγκοσµιοποίηση ως µέσο για την πολιτική παγκοσµιοποίηση διαβλέπουν στην Ευρωπαϊκή Ενωση έναν παγκόσµιο παίκτη, ο οποίος µπορεί να µεταφέρει τις αποδυναµωµένες σε κρατικό επίπεδο δηµοκρατικές αποφάσεις σ’ ένα αρχικά διακυβερνητικό και στη συνέχεια οµοσπονδιακό επίπεδο νοµιµοποίησης. Η ιστορία των ανθρώπινων κοινωνιών είναι µια διαρκής εκχώρηση εξουσιών, από την κατακερµατισµένη αρχαία και φεουδαλική κοινωνία στην ισχυρή απολυταρχική αρχή και από εκεί στο ισχυρότερο έθνος-κράτος. Το τελευταίο θα πεθάνει απότοµα, αν δεν κατανοήσει πως η πορεία της ιστορίας συνεχίζεται µε τη διαµόρφωση ισχυρών διεθνών συνόλων.

Το ευρωοµόλογο δεν αποτελεί τη µοναδική απάντηση στις ανάγκες ισχυροποίησης του ευρωπαϊκού οικοδοµήµατος. Χρειάζεται να περάσουµε σε πολιτικές ισχυρών µεταβιβαστικών πληρωµών. Παράλληλα βεβαίως οι χώρες που θα ωφελούνται απ’ αυτές τις µεταβιβαστικές πολιτικές θα είναι υποχρεωµένες να τηρούν αυστηρούς δηµοσιονοµικούς κανόνες και αντικρατικιστικές πολιτικές, η τήρηση των οποίων θα ελέγχεται αυστηρά.

Η Ελλάδα πρέπει να συµµετάσχει σ’ αυτήν τη συζήτηση, όχι ως επαίτης, αλλά ως ενεργός παράγοντας µε δικές του προτάσεις και ιδέες. Ο συνδυασµός πολιτικής ικανότητας και τεχνοκρατικής επάρκειας του οικονοµικού και του επικοινωνιακού επιτελείου της νέας κυβέρνησης δίνει υποσχέσεις πως η Ελλάδα µπορεί να έχει τις δικές της επαρκείς προτάσεις. Η νέα κυβέρνηση δείχνει να έχει τις δυνατότητες να πολιτικοποιήσει την πολιτική και την οικονοµία, ας ελπίζουµε πως θα το κάνει.

Ο Γιώργος Σιακαντάρης είναι διδάκτωρ Κοινωνιολογίας

Εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ

Mεσοπρόθεσμο και λοιπά - η περίπτωση της ΔΕΗ

   Οικονομολόγος δεν είμαι, αλλά μάλλον όλοι παραδέχονται πως το μεσοπρόθεσμο σχέδιο οικονομικής εξυγίανσης είναι ανεδαφικό. Αν και μπορώ να βρω πάμπολλες παραπομπές με δηλώσεις ειδικότερων, δεν το κάνω. Τονίζω μόνο πως αυτές οι φωνές έρχονται από όλες τις πλευρές και όχι μόνο από το λεγόμενο αντιμνημονιακό μπλογκ δυνάμεων. Έρχονται τόσο από το εσωτερικό όσο και από το εξωτερικό. Έρχονται και από φιλοκυβερνητικούς που δεν το παίζουν επαναστάτες χωρίς αιτία, έρχονται και από μια σιωπηλή μάζα ανθρώπων που με νύχια και με δόντια στήριξε την προσπάθεια διάσωσης, έτσι όπως αυτή επιχειρείται από την Κυβέρνηση.
   Άρα τί απομένει ως επιχείρημα για την υπερψήφισή του; Γιατί δεν αποκηρύσσεται μετά βδελυγμίας από όλες τις κομματικές και κοινοβουλευτικές δυνάμεις; Είναι το εξής απλό όσο και εκβιαστικό δίλημμα. Αν δεν (if not ... if not) χρεοκοπούμε. Βέβαια και εδώ υπάρχει μάλλον κάποιο παρασκήνιο, μιας και μεσούσης της τηλεοπτικής κυβέρνησης συνεργασίας, έτρεξαν ρεπορτάζ για 5η δόση που εγκρίνεται άρον άρον αλλά και για μερικά δισεκατομμύρια ευρώ που θα μας δίνονταν ως άλλο σχέδιο Μάρσαλ. 
   Αυτή η υπόσχεση για χρηματοδότηση αναπτυξιακών προγραμμάτων σε συνέχεια της κάλυψης των αναγκών της χώρας μέχρι να ξαναβγεί στις αγορέ,ς δημιουργεί προσδοκίες. Υπονοεί πως όλοι πλέον έχουν καταλάβει πως αυτά που μας ζητάνε δεν γίνονται ή ακόμη και εάν είναι εφικτά, απαιτούν τον τριπλάσιο χρόνο από αυτόν που μας δίνουν. Σε κάθε περίπτωση μια τέτοια εξέλιξη θα ήταν πολύ θετική, μιας και τα ποσά που ακούστηκαν κάνουν λόγο για 30δις έως 50δις Ευρώ - ποσό που ισούται με 2,5 Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης.
   Το συμπέρασμα που βγαίνει σε πολιτικό επίπεδο είναι πως όλα γίνονται. Οι ανελαστικές ντιρεκτίβες και οι οδηγίες είναι τόσο ανελαστικές που απλά ελαστικοποιούνται όταν τα γεγονότα τις ξεπερνούν. Γεγονότα όπως αυτά που έλαβαν χώρα στην Αθήνα τις προηγούμενες μέρες. Προσωπική μου άποψη είναι δηλαδή πως μια κάποιου είδους ΕΠΑΝΑΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ είναι εφικτή. Νομίζω βέβαια από την άλλη πως κάτι τέτοιο γίνεται ήδη, καθώς το ζήτημα διαχείρισης του ελληνικού χρέους έχει πάρει σχεδόν παγκόσμιες διαστάσεις. Είναι ένα ζήτημα δυναμικό και όχι στατικό. 
   Από την άλλη το μεσοπρόθεσμο είναι στατικό - εκτός αν ο νέος ΥΠΟΙΚ ανακαλύψει την πυρίτιδα. Και είναι ανελαστικό όχι τόσο στις μειώσεις μισθών, συντάξεων και επιδομάτων ( που είναι ) όσο στο μοντέλο οικονομίας που επιχειρεί να καθιερώσει στη χώρα εν μία νυκτί. Οι μισθοί και οι συντάξεις περικόπτονται και αυτό είναι οδυνηρότατο. Όμως εξίσου οδυνηρή είναι και η πώληση επιχειρήσεων όπως η ΔΕΗ έναντι υποπολλαπλάσιου τιμήματος της πραγματικής τους αξίας. Υπολογίζεται ότι η ΔΕΗ έχει πραγματική αξία περι τα 17 δις Ευρώ ενώ η τρέχουσα χρηματιστηριακή ανέρχεται μόλις στα 2,7 δις περίπου. Αλλά το ζήτημα ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ σε ποιά τιμή θα πωληθεί η ΔΕΗ αλλά εάν πρέπει να πωληθεί η μεγαλύτερη δημόσια κερδοφόρα επιχείρηση του ελληνικού λαού με σημαντικό στρατηγικό ρόλο σε οποιαδήποτε μελλοντική αναπτυξιακή ανασυγκρότητση της χώρας; Ο ενεργειακός τομέας είναι ίσως ένας από τους σημαντικότερους τομείς στους οποίους η χώρα μπορεί να επενδύσει αν συνυπολογίσουμε τον πλούτο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
   Πέρα από τη ΔΕΗ, πού άπαντες καταλαβαίνουν την κομβική της σημασία, εγείρονται και άλλα ζητήματα με το πρωτοφανές πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων που περιλαμβάνει το μεσοπρόθεσμο. Δεν είναι μόνον ευρύτατη ιδιωτικοποίηση χωρίς συζήτηση, εξαιρέσεις και προγραμματισμό, αλλά είναι και η ταχύτητα με την οποία οφείλει να κινηθεί η Κυβέρνηση σύμφωνα πάντα με τα προτάγματα του σχεδίου. Ταχύτητα που ομοιάζει με την μετασοβιετική περίοδο Γιέλτσιν, όπου εν μία νυκτί ο λαός απεμπόλησε την περιουσία του και 100 μεγιστάνες γίνανε πρόεδροι Αγγλικών ομάδων ποδοσφαίρου. 
   Εδώ βέβαια αξίζει να κάνει κανείς τον κόπο να αναφερθεί στον ρόλο των συνδικαλιστικών ενώσεων, κατά κανόνα ΠΑΣΟΚογενών. Είναι τέτοια η ΒΛΑΚΕΙΑ τους, που κατάφεραν να γίνουν ιδανικοί συνεργάτες στην ιδιωτικοποίηση. Εξηγούμαι. Όταν κάποιος σήμερα μιλήσει για την ΔΕΗ και τον στρατηγικό της ρόλο στη αναπτυξιακή προσπάθεια της χώρας έρχεται αντιμέτωπος με έναν καταιγισμό       πυρών για την ΓΕΝΟΠ ΔΕΗ. Και ερωτώ ; Γιατί ταυτίζεται η ΔΕΗ με την ΓΕΝΟΠ ΔΕΗ; Και απαντώ. Διότι είναι τέτοιoς ο πολιτικός πρωτογονισμός των συνδικαλιστών, τέτοια η αισθητική τους αποξένωση από την υπόλοιπη κοινωνία που σε συνθήκες κοινωνικού αυτοματισμού δυστυχώς απομονώνονται. 
   Εν ολίγοις .... εάν ΕΓΩ ΗΜΟΥΝ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ δεν θα κατέβαζα τους διακόπτες, ούτε θα μιλούσα σαν τον Κούρκουλο στο ''Κοινωνία ώρα μηδέν'' . Θα ανέθετα σε μια διαφημιστική εταιρεία με τη συμβολή ειδικών - επιστημόνων - συνεργατών της ΓΣΕΕ κλπ κλπ να μου παρουσιάσει μια καμπάνια - και τηλεοπτική- για τα οφέλη μιας δημόσιας ΔΕΗ. Θα δεχόμουν αναγκαίες μειώσεις μισθών και προνομίων, θα δεχόμουν και κάποιες μεταρρυθμίσεις - ΑΛΛΑ ΘΑ ΠΡΟΣΠΑΘΟΥΣΑ ΝΑ ΣΥΜΜΑΧΗΣΩ  με την κοινή γνώμη. Ας θυμόμαστε το τι έπαθαν τα συνδικάτα της Αγγλίας τόσο στα μέσα του 1970 όσο και από την Θάτσερ. Στην αρχή αποξενώθηκαν, έστρωσαν το δρόμο στη σιδηρά κυρία και τελικά ηττήθηκαν κατά κράτος....
   Κλείνοντας, πιστεύω πως έαν δεν ανακοινωθεί μια συμφωνία πολιτικής συνολικής λύσης για το δημοσιο χρέος της χώρας που θα συνοδεύται από αναπτυξιακό βραχίονα, η κυβέρνηση θα έχει χάσει. Θα έχει χάσει σε όλα τα μέτωπα...

Δευτέρα 20 Ιουνίου 2011

Επαναδιαπραγμάτευση και εξελίξεις ( άρθρο μου για την Θεσσαλονίκη της 20/06/2011)


Οι εξελίξεις που έλαβαν χώρα τις τελευταίες μέρες ήταν πυκνές. Διέλυσαν κάθε οπτική του πολιτικού χρόνου. Έφεραν τους πάντες προ απροόπτου και προ μεγάλων διλλημάτων. Βρεθήκαμε για κάποιες ώρες χωρίς κυβέρνηση να συζητάμε απο τηλεοράσεως ποιός ήταν καταληλότερος να κυβερνήσει. Μια πρώτη και σημαντικά ουσιαστική ανάγνωση θα έκανε λόγο για παρωδία. Παρωδία της οποίας οι ευθύνες επιμερίζονται σε όσους με τον έναν ή άλλον τρόπο συμμετείχαν σε αυτήν. Η κατάληξη όλου αυτού ήταν ο ανασχηματισμός. Ανασχηματισμός που φέρνει την πρώτη γραμμή του ΠΑ.ΣΟ.Κ σε υπουργικούς θώκους, τους τεχνοκράτες έξω από αυτήν και τον κόσμο να παραμένει αγανακτισμένος .
Η φύση του ανασχηματισμού φανερώνει μάλλον και μια εκτίμηση των κυβερνώντων. Το πρόβλημα της χώρας εκτός από οικονομικό και λογιστικό είναι και πολιτικό. Δηλαδή αν δεν πειστεί ο λαός πολιτικά για την χρησιμότητα και την αναγκαιότητα των αλλαγών και των μνημονίων, δεν πρόκειται να γίνει τίποτε. Όχι πως υπάρχει μια οικονομική λύση έτοιμη στο συρτάρι των ευρωπαίων που θα μας λυτρώσει και απομένει εμείς να την δεχτούμε, αλλά το μοντέλο με τον πρώην ΥΠΟΙΚ να κανει προσθαφαιρέσεις και να ανακοινωνει νέα μέτρα, μόνο πολιτικά βιώσιμο δεν ήταν.
Το στοίχημα που παίζεται αυτή τη στιγμή είναι πανευρωπαικό. Δεν είναι τυχαίο πως με το δημοσιονομικό πρόβλημα της Ελλάδας ασχολούνται οι πάντες. Από τον Ομπάμα μέχρι το σύνολο των πολιτικών ηγετών της Ε.Ε όλοι αναζητούν λύση. Λύση διότι όλοι ξέρουν πως το πρόβλημα της Ελλάδας είναι η αρχή. Εαν δεν στηθεί ανάχωμα στην Αθήνα, τίθεται σε αμφιβολία το νομισματικό και πολιτικό οικοδόμημα της Ε.Ε και εξ’ αντανακλάσεως η οικονομία των Η.Π.Α. Οι δομικές αδυναμίες της ΟΝΕ από την μια, οι οικονομικοί εθνικισμοί των ελίτ της κεντρικής Ευρώπης και η παραίτηση της πολιτικής έναντι των αγορών έχουν καταστήσει την ιδέα της Ευρωπαικής ολοκλήρωσης θολή.
Πίσω στα δικά μας, οποιαδήποτε και αν είναι η εξέλιξη στο εγχώριο πολιτικό σκηνικό, η λύση θα προέλθει από τραπέζια συζητήσεων και αποφάσεων εκτός Ελλάδας. Μάλλον οδηγούμαστε σε κάποιου είδους οριστικής πολιτικής λύσης. Θα μας εγγυηθούν την χρηματοδότηση μέχρι η χώρα να βγει στις αγορές, θα χρηματοδοτήσουν αναπτυξιακά προγράμματα και εμείς θα φέρουμε σε πέρας τις όποιες υποχρεώσεις μας που συμπυκνώνωνται σε μνημόνιο και μεσοπρόθεσμο. Στο σημείο όμως αυτό υπάρχει χώρος για ελλήνική παρέμβαση. Μια κάποιου είδους επαναδιαπραγμάτευση είναι εφικτή. Το θέμα είναι αν θα την διεκδικήσουμε με όρους που προτείνει ο κ. Σαμαράς ή με αυτούς που προτείνει ο κ. Παπανδρέου. Δηλαδή θα εμφανιστούμε αποφασισμένοι για μια επαναδιαπραγμέτευση επικαλούμενοι τα εθνικά μας δίκαια ή θα την επιδιώξουμε στη βάση της εμπιστοσύνης μιας και εφαρμόζουμε τα συμφωνηθέντα; Το μεν πρώτο ακούγεται και είναι άμεσο και ανακουφιστικό το δε δεύτερο επίπονο και οριακά πιο πειστικό από πλευράς αποτελεσματικότητας. Βέβαια όλα αυτά είναι ασκήσεις επί χάρτου μιας και οποιαδήποτε μη ελεγχόμενη εξέλιξη τινάζει στον αέρα τα πάντα και αλλάζει εντελώς τα δεδομένα.
Οποιαδήποτε και αν είναι η εξέλιξη πάντως η ελληνική κοινωνία καλείται να ζήσει με πολύ λιγότερα, σε καθεστώς ανασφάλειας και φτώχειας. Καλούμαστε να αλλάξουμε πολλά σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Άθλος σχεδόν ακατόρθωτος. Ίσως το πρωταρχικό λάθος του πρωθυπουργού, που δεν ζήτησε τριπλασιο χρόνο προσαρμογής στην αρχή των διαπραγματέυσεων. Αν τώρα οι εξελίξεις πάνε καλά για τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς, ο πρωθυπουργός επιδεικνύοντας μιαν απέλπιδα προσπάθεια βολονταρισμού θα προβεί σε κάποιες μεταρρυθμίσεις, ίσως κάνει δημοψήφισμα όπως προανήγγηλε και θα περιμένει τα κάλα μαντάτα από το εξωτερικό. Η αξιωματική αντιπολίτευση δε, πολιτεύται καθαρά με μεταπολιτευτικούς όρους εναλλαγής και για αυτό και προηγείται στις δημοσκοπήσεις