ΣΥ.ΡΙ.ΖΑ: δομική αδυναμία, σταδιακή αποσάρθρωση, άρθρο στο The Opinion.gr στις 21/11/2023

 

Η τελευταία ευκαιρία του ΣΥ.ΡΙ.ΖΑ να μετεξελιχθεί και να μετατραπεί σε κόμμα - παράταξη πυλώνα του δικομματισμού και σταθερή εναλλακτική διακυβέρνησης σε συνθήκες κανονικότητας χάθηκε πολύ πριν την ανάδειξη του νέου αρχηγού. Ο Στέφανος Κασσελάκης δεν είναι η "πηγή των προβλημάτων" του πολιτικού χώρου, δεν είναι καν η αιτία αυτών. Είναι άλλη μία στάση στην καθοδική πορεία του κόμματος, με την υποσημείωση ότι όσο πιο χαμηλά κινείται αυτό, τόσο ενισχύονται τα διαλυτικά φαινόμενα αποσάρθρωσης. Ας πιάσουμε όμως το νήμα από πιο πίσω. Το πως και το γιατί κατάφερε ο ΣΥ.ΡΙ.ΖΑ, ένα αριστερίστικο κόμμα του 3 -5% να γίνει κυβέρνηση στην Ελλάδα το γνωρίζουν όλοι. Η χρεοκοπία και οι συνέπειες αυτής αποτυπώθηκαν στον εκλογικό σεισμό του 2012 και ακολούθως το 2015. Ο ΣΥ.ΡΙ.ΖΑ όμως από εκεί και πέρα δεν κατάφερε να εξελιχθεί - ή για να είμαστε πιο δίκαιοι δεν το κατάφερε με τους ρυθμούς που απαιτούσε η συγκυρία. Η όποια εξέλιξη- μετεξέλιξη- μετατόπιση όφειλε να γίνει εν κινήσει, γεγονός που καθιστά το διακύβευμα δύσκολο, παρόλα αυτά ευκαιρίες και χρόνος υπήρξαν. Η εκλογική ήττα του 2019 ήταν αναμενόμενη, όχι όμως το σχετικά υψηλό ποσοστό που συγκέντρωσε ο ΣΥ.ΡΙ.ΖΑ εμφανίζοντας μια αξιοσημείωτη εκλογική αντοχή που προϊδέαζε για συγκεκριμένη πορεία στο άμεσο μέλλον. Φάνηκε δηλαδή ότι η εκλογική επιρροή αλλά και η αγκύρωση του κόμματος στην ελληνική κοινωνία δυνητικά ξεπερνούσε την έκτακτη συνθήκη που το γιγάντωσε τα προηγούμενα μνημονιακά χρόνια. Με άλλα λόγια ήταν μια έμμεση εντολή του ελληνικού λαού προς τον ΣΥ.ΡΙ.ΖΑ "γίνετε κόμμα της νέας μεταμνημονιακής εποχής, της κανονικότητας - αλλάξτε ό,τι πρέπει να αλλάξετε γιατί η χώρα χρειάζεται μια προοδευτική εναλλακτική''.

Το εκλογικό αποτέλεσμα του 2019 το υποδείκνυε - το θέμα είναι όμως τι κατάλαβαν οι βασικοί πρωταγωνιστές και από εκεί και πέρα τί ήταν σε θέση να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν. Εκ του αποτελέσματος και τέσσερα χρόνια μετά μάλλον δεν το διάβασαν σωστά, δεν το αξιοποίησαν και πιθανότερο όλων δεν μπορούσαν. Με μια ανερμάτιστη τετραετία στην αντιπολίτευση και τη φανερή αδυναμία επανεφεύρεσης του εαυτού του, ο ΣΥ.ΡΙ.ΖΑ οδηγήθηκε στη διπλή ήττα του 2023 με ποσοστά που συνιστούν πρωτοφανή εκλογική αποδοκιμασία. Για τέσσερα χρόνια δεν έγινε καμία συντεταγμένη προσπάθεια αναβάθμισης του πολιτικού και προγραμματικού λόγου, δεν έγινε καμία προσπάθεια για νέο ύφος, δεν έγινε καμία προσπάθεια συγχρονισμού του κομματικού ρολογιού με αυτό της ελληνικής κοινωνίας. Η τελευταία μετά από 10 χρόνια οικονομικής κρίσης και πρωτοφανή - σχεδόν πολεμική - απώλεια ΑΕΠ ήθελε και θέλει μια στοιχειώδη κανονικότητα, μια καλώς εννοούμενη σταθερότητα, ανάπτυξη και ανάκτηση εισοδημάτων. Αυτό φαίνεται δεν το κατάλαβαν στον ΣΥ.ΡΙ.ΖΑ και συνέχισαν με λογικές και συνθήματα μιας φάσης πίσω. Όταν στην πανδημία για παράδειγμα πολιτεύτηκαν με το ''θα λογαριαστούμε'', τη στιγμή που όλοι αγωνιούσαμε για τη ζωή και την υγεία μας μετέτρεψαν τον Μητσοτάκη και την ελλιπή σε πολλά σημεία διαχείρισή του σε φάρο σοβαρότητας και σταθερότητας αντί να αναδείξουν τα λάθη και τις παραλείψεις. Που να πάμε και στα πεδία της οικονομίας, της ψηφιοποίησης του κράτους και της εκπαίδευσης ή της εξωτερικής πολιτικής.

Αποδείχθηκε με δυο λόγια στην πράξη ότι ο ΣΥ.ΡΙ.ΖΑ δεν είχε τις ενδογενείς δυνάμεις για μια στρατηγική πολιτική επανατοποθέτηση, αναγκαία ήδη από το 2015. Αποδείχθηκε ότι δεν μπόρεσε να απομακρυνθεί από την αντιμνημονιακή μήτρα που τον ''γέννησε και τον γιγάντωσε'' και ότι το στελεχιακό του δυναμικό δεν μπορεί να ''τρέξει'' ένα σοσιαλδημοκρατικό project γιατί είναι καθολικά γαλουχημένο μέσα σε άλλες πολιτικές παραδόσεις. Αυτές ακριβώς και τα στελέχη που τις εκφράζουν  θεωρεί βαρίδι η νέα ηγεσία και το περιβάλλον αυτής και τις ωθούν σε απομάκρυνση. 

Θα αναρωτηθεί κανείς ''δηλαδή ο Κασσελάκης υλοποιεί αυτό που δεν μπόρεσε να κάνει ο Τσίπρας''; Μια πρόχειρη και ρηχή ματιά θα δικαιώσει αυτήν την άποψη. Ο νέος πρόεδρος διώχνει μέρος του στελεχιακού δυναμικού που πράγματι δεν ήταν συμβατό - όχι μόνο ως εικόνα αλλά και ως πολιτική τοποθέτηση-  με ένα σύγχρονο προοδευτικό κόμμα. Είναι όμως έτσι; Και μέχρι που φτάνει αυτό το στελεχιακό ξεκαθάρισμα με όρους εταιρικού human resources; Είναι όλοι οι πραγματικοί ή δυνητικοί εσωκομματικοί αντίπαλοι του Κασσ
ελάκη βαρίδια που πρέπει να εξοβελιστούν; Εδώ μπαίνει το ζήτημα του πολιτικού προσωπικού, της εμπειρίας και της ανανέωσης που αυτό κουβαλάει. Η ομάδα Αχτσιόγλου, οι 40άρηδες του ΣΥ.ΡΙ.ΖΑ δηλαδή που έχουν πλέον μια κομματική αλλά και κυβερνητική εμπειρία μπορεί να μην είναι τεράστια πολιτικά μεγέθη, όμως για το κόμμα που λέγεται ΣΥ.ΡΙ.ΖΑ είναι ο μόνος βασικός πολιτικός κορμός. Χωρίς αυτούς το εγχείρημα του νέου προέδρου μετατρέπεται σε προσπάθεια όχι μετεξέλιξης του ΣΥ.ΡΙ.ΖΑ αλλά αντικατάστασής του με κάτι εντελώς διαφορετικό. 

Λένε πολλοί ότι η νέα ηγεσία θέλει να δημιουργήσει ένα Δημοκρατικό Κόμμα των Η.Π.Α α λα ελληνικά - αδιανόητος μικρομεγαλισμός και απουσία σοβαρής αναλυτικής σκέψης. Το Δημοκρατικό Κόμμα των Η.Π.Α είναι ένα μεγάλο ιστορικό κόμμα, με σοβαρή οργάνωση, τεράστια δίκτυα, ικανότητα κινητοποίησης εκατομμυρίων ανθρώπων και σημαντικό αριθμό εκλεγμένων προέδρων. Εδώ μιλάμε για τη δημιουργία ενός κεντρογενούς καθαρά λαϊκιστικού κόμματος που θα επενδύσει στον αντιμητσοτακισμό ως νέο αντιδεξιό πρόταγμα, σε έναν light αντισυστημισμό, χωρίς σοβαρές προγραμματικές επεξεργασίες και χωρίς ιδεολογικές αναφορές. Ο ίδιος ο νέος πρόεδρος όταν μιλάει και εκφωνεί τις ομιλίες του φαίνεται δια γυμνού οφθαλμού ότι δεν νιώθει και δεν έχει καμία σχέση με τις ίδιες τις λέξεις που εκστομίζει. Η εικόνα αγγίζει τα όρια της παρωδίας καθώς ο άνθρωπος είναι εμφανώς σε ένα περιβάλλον που δεν κατανοεί, δεν γνωρίζει και πιθανά δεν τον εκφράζει. Τώρα όλο αυτό πως μπορεί να μετατραπεί σε κόμμα εξουσίας μένει να το απαντήσουν οι ίδιοι οι πολίτες. Δημοσκοπικά το απαντούν προτιμώντας το ΠΑ.ΣΟ.Κ και αναδεικνύοντάς το  δεύτερο κόμμα. Ένα ΠΑ.ΣΟ.Κ που ανεβαίνει σταθερά, χωρίς άλματα (βλέπε ΣΥ.ΡΙ.ΖΑ 2012) όμως για να είμαστε ειλικρινείς κάτι τέτοιο θα ήταν ανέφικτο. Το ΠΑ.ΣΟ.Κ είναι το κεντρικό κόμμα της Μεταπολίτευσης και αναγκαστικά προχωρά βήμα βήμα, το γνωρίζουν και γνωρίζει, το θυμούνται και θυμάται, το ξέρουν και μας ξέρει. Δεν είναι κόμμα διαμαρτυρίας, δεν είναι κόμμα ανερμάτιστο, ανήκει στη σοσιαλιστική πολιτική οικογένεια, έχει θεσμική μνήμη και σταθερό προγραμματικό λόγο. 

 Δημοσιεύτηκε ΕΔΩ