Δευτέρα 15 Οκτωβρίου 2012

Όλοι είμαστε στρατηγοί (άρθρο μου για την Θεσσαλονίκη της 15/10/2012)


Όλοι οι Έλληνες έχουμε πει ή ήμαστε αυτήκοοι μάρτυρες της εξής φράσης – «εάν ήμουν εγώ πρωθυπουργός θα ….» ή « κάντε με μια μέρα πρόεδρο και θα …». Όποιος το αρνηθεί, λέει ψέματα. Αυτό το λέγαμε παλιά, αλλά το λέμε στις παρέες μας ιδιαίτερα σήμερα, που η κρίση μονοπωλεί τις συζητήσεις. Δεν είναι κακό και μέχρι ένα σημείο έχει και μία γοητευτική πλευρά.

Το πρόβλημά μας όμως ξεκινά από την στιγμή που αυτά που αναπαράγονται καθ’ έξη μετατρέπονται σε παγιωμένες ανελαστικές βεβαιότητες. Μικρά ρέματα και ποτάμια που ρέουν κάθε μέρα, ενώνονται και γίνονται χείμαρρος απολυτότητας. Πέραν του γεγονότος πως η απολυτότητα είναι μια δομικά προβληματική περίπτωση, ενυπάρχει και μία ακόμη λανθάνουσα διάσταση. Όλοι θεωρούμε τους εαυτούς μας στρατηγούς. Στρατηγός της μεταρρύθμισης, στρατηγός του αντιμνημονιακού αγώνα, στρατηγός του λαϊκού κινήματος, στρατηγός στις διεθνείς σχέσεις, τη διπλωματία, τη διαπραγμάτευση.

Φαίνεται να μην έχουμε την κουλτούρα των μικρών επιμέρους βελτιώσεων, της επίτευξης μικρών ενδιάμεσων στόχων. Έχουμε μάθει να προσεγγίζουμε τα ζητήματα ως παίγνιο μεγάλων ανδρών. Ως ζητήματα διαχείρισης κορυφής. Αναμένουμε μία μεγάλη κίνηση που θα σώσει την παρτίδα. Μια εξαιρετική ικανότητα της οποίας ο φορέας επιδεικνύοντάς την την κατάλληλη στιγμή θα αλλάξει το ρου της ιστορίας.

Όλοι αναλύουμε την μεγάλη εικόνα, το μεγάλο παιχνίδι, την στρατηγική. Το στρατιωτικό ρητό όμως λέει : «οι ερασιτέχνες κοιτούν την στρατηγική αλλά οι επαγγελματίες την επιμελητεία ( την μεταφορά/ προμήθεια/ διαχείριση των εφοδίων)».  Οι πόλεμοι δεν κερδίζονται μόνον στα τραπέζια σχεδιασμού αλλά στα ρηχά ζητήματα της διαχείρισης των πόρων.

Μάθαμε έτσι. Η ιστορία που διδάσκουμε στα σχολεία δεν αναλύει αίτια. Είναι δομημένη με τρόπο που να εξυπηρετεί τον εθνικό συγκροτητικό μύθο. Γίνανε βήματα αλλά αποδεικνύονται δυστυχώς μετέωρα. Στο πεδίο της πολιτικής ως παιδευτική διαδικασία η Αριστερά και το ΠΑ.ΣΟ.Κ υποσχέθηκαν πως θα αναλάβει το κράτος, αντί ημών, όλες τις υποχρεώσεις μας. Η Δεξιά δεν ενεπλάκη στο πεδίο των ιδεών και ιστορικά ηττήθηκε στη Μεταπολίτευση. Η αντίληψή μας για την ανάπτυξη το ίδιο. « Να πέσουν – προφανώς από κάποιον που θα τα ρίξει- λεφτά στην αγορά». Στα δημόσια έργα έχουμε κουλτούρα «μεγάλων έργων» απαξιώνοντας μικρές βελτιωτικές παρεμβάσεις. Παντού πληθωριστικοί. Στις δομές της κοινωνικής πρόνοιας, της διοίκησης το ίδιο, με αποτέλεσμα τα αρχικά σχεδιαστικά λάθη να διαιωνίζονται.

Πώς λοιπόν στην κρίση να πράξουμε διαφορετικά; Δεν είναι εφικτό. Παρά την μερική συνειδητοποίηση, παρά τα αυξημένα παραδείγματα μιας διαφορετικής κουλτούρας και νοοτροπίας προς ώρας τίποτε δεν φαίνεται αρκετό να αντιστρέψει τη ροή των πραγμάτων. Ατομικές εξαιρέσεις, μικρές συλλογικότητες, πυρήνες του νέου και διαφορετικού δεν μπορούν να τραβήξουν ολόκληρη τη χώρα μπροστά. 

Βέβαια έτσι όπως έχουν εξελιχθεί τα πράγματα στην ευρωζώνη πλέον είναι απαραίτητη και μια σειρά ενεργειών στα κέντρα λήψης των αποφάσεων. Μεγάλες αποφάσεις και πρωτοβουλίες. Το πρόβλημα είναι αντικειμενικά γιγαντιαίο και εκτείνεται πέραν των συνόρων μας και των δυνατοτήτων μας. Εμείς όμως παραμένουμε «στρατηγοί». Μπορούμε, και καλά κάνουμε, να κρίνουμε και να κατακρίνουμε τις μεγάλες αποφάσεις. Είναι αναφαίρετο δικαίωμά μας. Την ίδια στιγμή όμως δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε να ανοίξουν πέντε- έξι επαγγέλματα, να συμφωνήσουμε στα ήσσονος. Μας τρέφει η αέναη σύγκρουση για τα μεγάλα. Αναμένουμε τους ήρωες αλλά παραμένουμε στατικοί. Έξω από το χρόνο.

Αλίμονο στη χώρα που έχει ανάγκη από ήρωες - Μπρεχτ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου