Διαιρετική τομή

Το παρόν δημοσιεύτηκε στην ενημερωτική ιστοσελίδα KilkisToday.gr

Φτάσαμε πάλι σε ένα σημείο που προκαλεί συζητήσεις και διαφωνίες στο εσωτερικό της χώρας. Δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε για το αν οι εξελίξεις, η αναδιάρθρωση χρέους και το νέο δανειακό πρόγραμμα αποτελούν μια θετική ή αρνητική κατάληξη για τη χώρα. Λογικό και θεμιτό να υπάρχουν διαφωνίες. Θα τολμούσα να πω πως είναι και απαραίτητο. Από την άλλη επιβεβαιώνεται η άποψη πως στην οικονομική επιστήμη μέχρι ενός σημείου κινούμαστε επιστημονικά και από ένα σημειο και μετά υποκειμενικά.

Εκείνο όμως που είναι πλέον ακατανόητο είναι το να διαφωνούμε ολοκληρωτικά και απόλυτα για τις αιτίες που μας έφεραν εδώ και κυρίως να διαφωνούμε για τα χαρακτηριστικά του παρόντος. Ξημερώματα τις 27^ης Οκτωβρίου η χώρα βρίσκονταν στον αέρα. Οι συνομιλίες δεν κατέληγαν, οι τραπεζίτες διαφωνούσαν και η καγκελάριος της Γερμανίας τις απειλούσε με χρεοκοπία της Ελλάδας. Για δύο ώρες η χώρα βρέθηκε στο χάος. Εκτιμώ ότι αυτό ήταν μία διαπραγματευτική  εκβιαστική κίνηση απο την πλευρά των Γερμανών αλλά σε κάθε περίπτωση η θέση της χώρας ήταν η χειρότερη δυνατή. Ευτυχώς αποφεύχθηκε η άτακτη χρεοκοπία.

Αυτό σημαίνει οτι σωθήκαμε – είναι η ερώτηση όλων. Εξαρτάται είναι η απάντηση. Για να απαντήσουμε στο εξής ερώτημα πρέπει αρχικά να περιγράψουμε τι θεωρούμε σωτηρία. Πολύ φοβάμαι οτι εφόσον δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε σε αρκετά άλλα δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε και στον ορισμό της σωτηρίας. Η δική μου άποψη είναι πως σωτηρία δεν σημαίνει επιστροφή στα επίπεδα ζωής και κατανάλωσης προ του 2009. Αυτό πρέπει για αρκετά χρόνια να το ξεχάσουμε. Αλλά θα πρέπει να θυμόμαστε ότι το 2009 η χώρα δανειζόταν 1 δισεκατομμύριο την εβδομάδα για να καλύψει τις πρωτογενείς και δευτερογενείς δαπάνες της.

Αντί για σωτηρία είναι ορθότερο να μιλήσουμε για ένα πλαίσιο. Ένα πλαίσιο στο οποίο οφείλουμε να κινηθούμε εάν θέλουμε να πιάσουμε τους στόχους. Δεν μας εμποδίζει κανείς να κάνουμε πιο γρήγορα αλλά και πιο δίκαια αυτές τις αλλαγές. Δεν μας εμποδίζει κανείς να φτάσουμε νωρίτερα στο στόχο.

Στα πλαίσια τέτοιων αλλαγών είναι λογικό πως το υπάρχον κομματικό σύστημα δοκιμάζεται. Βέβαια οι πολιτικές οικογένειες πάντα θα υπάρχουν αλλά οι φορείς των ιδεών θα μεταβάλλονται. Σίγουρα θα υπάρξουν ανακατατάξεις και νέες κινήσεις. Και από ό,τι διαφαίνεται είμαστε μπροστά στη δημιουργία μιας νεας διαιρετικής τομής, όχι κάθετης στον άξονα Δεξιάς- Αριστεράς αλλά οριζόντιας. Η διαιρετική τομή αυτή από την μία έχει ( ή θα έχει) όσους ασπάζονται μια εκσυχρονιστική, νεωτερική και ευρωπαϊκή αφήγηση και από την άλλη όσους ασπάζονται μια πιο εθνοκεντρική, παραδοσιακή αφήγηση. Αυτό θα αποτυπωθεί και στα οικονομικά προτάγματα με τους πρώτους να προκρίνουν πιο φιλελεύθερες ιδέες και πιο σοσιαλδημοκρατικές και τους δεύτερους από την άλλη πιο κρατικιστικές και πιο προστατευτικές .

Θα πει κανείς πως αυτή η διαιρετική τομή υπήρχε σχεδόν πάντα στο ελληνικο πολιτικό σύστημα τα τελευταία 50 χρόνια, όμως δεν ήταν ποτέ η καθοριστική. Άλλες πολύ πιο δυνατές διαιρετικές τομές, κάθετες την επισκίαζαν και την εγκόλπωναν. Βενιζελικοί – αντιβενιζελικοί ( ακόμα πιο παλιά), Αριστερά – Δεξιά στον εμφύλιο, Δεξιά – αντιδεξιά στην Μεταπολίτευση.

Σήμερα όμως που αυτές οι τομές ανήκουν στο παρελθόν ( δεν ισχυρίζομαι οτι δεν επιδρούν ) η νέα τομή θα είναι αυτή και θα τεθεί δραματικά σε όλους τους τομείς. Ο νέος λόγος που αρχίζει να διαφαίνεται – προσπαθεί να άρει τις αγκυλώσεις της Μεταπολίτευσης. Συγκρούεται με τον διάχυτο συναισθηματισμό και προκρίνει τον ορθολογισμό, το μετρήσιμο, το εφικτό και το αποτελεσματικό. Αυτός ο λόγος μπορεί να πάρει δεξιά νεοφιλελεύθερα χαρακτηριστικά , μπορεί να πάρει κεντροαριστερά σοσιαλδημοκρατικά- εξού και το οριζόντιο της τομής.

Σε κάθε περίπτωση βρισκόμαστε και ζούμε ενδιαφέροντες καιρους. Primum vivere deinde philosopharι για όλους μας από την άλλη...