Η δημοσκοπική άνοδος ''αντισυστημικών'' κομμάτων και η
στασιμότητα - ελαφρά πτώση του ΠΑ.ΣΟ.Κ δεν οφείλεται στο γεγονός ότι το
τελευταίο φλέρταρε με τον αντισυστημισμό ή λόγω της στάσης του στο ζήτημα των
Τεμπών. Οφείλεται στο ότι το ΠΑ.ΣΟ.Κ δεν καταφέρνει να συνομιλήσει με
ακροατήρια που έχουν ριζοσπαστικοποιηθεί εδώ και 15 χρόνια. Αυτός ο κόσμος ( ας
τον πούμε σχηματικά και με πολλές αναλογίες και συμβάσεις ) του ΟΧΙ του 2015,
είναι υπαρκτός και αναζητά έκφραση. Προφανώς όχι ενιαία και συνολική - υπάρχουν
και σε αυτό το σύμπαν εμφανείς διαφοροποιήσεις μιας και πέρασαν και 10 χρόνια
και πολλές αλλαγές έχουν γίνει ήδη.
Τα Τέμπη ήταν η ευκαιρία ανάδειξης μίας ακόμη μορφής που
μπορεί αυθεντικά να γίνει αποδέκτης ενός ποσοστού αυτού του κόσμου. Συσπειρώνει
ένα υποσύνολο αυτών και ανεβαίνει δημοσκοπικά.
Το έργο του ΠΑ.ΣΟ.Κ είναι αντικειμενικά πιο δύσκολο διότι ναι μεν έχει έναν κορμό σταθερών ψηφοφόρων περί το 10% που έχουν συγκεκριμένα πολιτικά χαρακτηριστικά και στάσεις που διαμορφώθηκαν στην περίοδο της κρίσης ( σταθερότητα, σοβαρότητα, κεντρώες παραστάσεις και προτάγματα) ΑΛΛΑ ταυτόχρονα πρέπει να απευθυνθεί και σε ακροατήρια με διαφορετικές προσδοκίες και στάσεις. Ο συγκερασμός αυτός είναι δύσκολος, αλλά κατά την άποψή μου μονόδρομος.
Για να
το πούμε αλλιώς - αν το ΠΑ.ΣΟ.Κ για τα Τέμπη πετούσε χαρταετό, θα εξαερωνόταν ή
θα επέστρεφε στο 6-7%. Από την άλλη, αν το επόμενο διάστημα δεν καταφέρει αυτόν
τον συγκερασμό με πρωτοβουλίες και πολιτικό λόγο που να σχηματοποιεί αυτήν την
νέα - επιθυμητή- για το ΠΑ.ΣΟ.Κ συμμαχία, πάλι θα έχει πρόβλημα. Για το κόμμα
αυτό δεν υπάρχει η επιλογή της ακινησίας, εάν θέλει να μετασχηματιστεί σε κόμμα
εξουσίας ή σε κόμμα κορμό μιας άλλης διακυβέρνησης.
Μια μείζονος σημασίας παρανόηση πολλών, σοβαρών και έγκριτων
αναλυτών που κριτικάρουν το ΠΑ.ΣΟ.Κ υποστηρίζοντας ότι λαμβάνει διαζύγιο από
την παρακαταθήκη του αυτή της σοβαρότητας και του προασπιστή της σταθερότητας
(2012 - 2016) είναι η εξής. Το όλον ΠΑ.ΣΟ.Κ, με πολιτικούς - ιστορικούς -
παραταξιακούς όρους ΔΕΝ ΗΤΑΝ μόνον αυτό της περιόδου 2012 - 2016. Αυτή είναι
μια παράδοση έκτακτης συνθήκης, επειγοντικού χαρακτήρα την οποία εννοείται ότι
μπορεί και πρέπει να την αξιοποιήσει. Το γεγονός ότι ο πυρήνας των υποστηρικτών
του, ένα 5-10% έχει αυτές τις θύμισες και τις προτεραιότητες δεν πρέπει να
βαραίνει περισσότερο από τις θύμισες και τις πολιτικές του ΠΑ.ΣΟ.Κ του 48%. Και
τα δύο ΠΑ.ΣΟ.Κ ήταν, από πολίτες υπερψηφίστηκαν.
Το ΠΑ.ΣΟ.Κ όμως γεννήθηκε - από τα μέσα της δεκαετίας του 60 - τυπικά το 1974 και εξελίχθηκε έχοντας μονίμως δύο ψυχές. Την εκσυγχρονιστική και την λαϊκοδημοκρατική ή όπως αλλιώς θέλετε ονοματίστε τις. Αν προκρίνει την μία έναντι της άλλης γίνεται ή ΠΟΤΑΜΙ, ή Πλεύση. Δεν πρέπει να θέλει να γίνει τίποτε από τα δύο, παρά μόνον παράταξη - πόλος. Και επειδή το εγχείρημα είναι αντικειμενικά δύσκολο, δυσκολεύεται. Δεν έχει όμως κανένα νόημα να γίνει κάτι από τα προαναφερθέντα.
Το ΠΑ.ΣΟ.Κ οφείλει
να ενσωματώσει στοιχεία ριζοσπαστισμού, οφείλει να συνομιλήσει με εκείνα τα
κοινωνικά στρώματα που δεν είναι ικανοποιημένα και θέλουν αλλαγές. Οφείλει να
ακούσει τον ωκεανό των μη προνομιούχων και να τους ''τραβήξει'' σε μια πρόταση
πιο ρεαλιστική, πιο στέρεη, στη βάση μιας σοσιαλδημοκρατικής προγραμματικής
πρότασης ΠΟΥ ΕΚ ΤΩΝ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ θα πρέπει κάτι να αλλάζει στην κατανομή πλούτου
και βαρών. Άρα να συνομιλήσει - να τους ακούσει - να τους πείσει ΑΛΛΑ και να
τους εκφράσει, να μετασχηματίσει τις αγωνίες τους σε πολιτικό πρόγραμμα
αλλαγών.
