Η Ελλάδα στο κατώφλι της τρίτης δεκαετίας του 21ου αιώνα, άρθρο στην ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 6/1/2019

Σε αυτή τη γωνιά των Βαλκανίων και της Νοτιανατολικής Ευρώπης τα πράγματα δεν πηγαίνουν καλά. Η Ελλάδα επί μία δεκαετία ταλαιπωρείται από μία οικονομική κρίση που ξεκίνησε ως κρίση δανεισμού και κατέληξε σε ριζική αμφισβήτηση κάθε πτυχής του παραγωγικού μοντέλου και του κοινωνικού συμβολαίου. Επί μία δεκαετία η χώρα βρίσκεται σε μία περιδίνηση άνευ προηγουμένου, χωρίς καμία αναλογία με άλλες περιπτώσεις ανεπτυγμένων κρατών. Το καθοδικό σπιράλ συμπαρέσυρε το ΑΕΠ, το δημογραφικό προφίλ της χώρας, τη γεωπολιτική της βαρύτητα, την αποτρεπτική της ικανότητα, το βιοτικό επίπεδο και αμαύρωσε το brand της με ό,τι αυτό συνεπάγεται μακροπρόθεσμα.

Η εθνική τύφλωση, η αδυναμία στοιχειώδους συνεννόησης, η αναξιοπιστία του πολιτικού συστήματος και η από ένα σημείο και μετά αδιαφορία δανειστών και εταίρων έχουν οδηγήσει τη χώρα σε ένα ανεπίτρεπτο τέλμα και υπονομεύσει δραματικά τις προοπτικές ανάταξης. Η χώρα δανείστηκε παραπάνω από 300 δισεκατομμύρια ευρώ – το μεγαλύτερο δάνειο στην ιστορία της ανθρωπότητας - και υλοποίησε αρκετές μεταρρυθμίσεις που έφεραν μία σταθεροποίηση όμως δεν φαίνεται ικανή να πραγματοποιήσει την κρίσιμη μετάβαση σε ένα νέο αναπτυξιακό μοντέλο.

Ταυτόχρονα με τα αμιγώς ελληνικά δομικά προβλήματα, όποιος παρακολουθεί τις εξελίξεις σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο διαπιστώνει ότι οι προκλήσεις είναι πολύ μεγαλύτερες. Ο δυτικός κόσμος βρίσκεται ενώπιον μεγάλων αλλαγών και οι παγκόσμιες ανακατατάξεις θέτουν σημαντικά προβλήματα στο τραπέζι. Η μεταπολεμική συνθήκη πρωτοκαθεδρίας των Η.Π.Α αμφισβητείται. Οι παραγωγικές δυνάμεις της Ανατολής είναι παρούσες και διεκδικούν μερίδιο από τον παγκόσμιο καταμερισμό εργασίας. Η συζήτηση στρέφεται στις νέες τεχνολογίες που θα κυριαρχήσουν τις επόμενες δεκαετίες και θα αλλάξουν άρδην κάθε κοινωνική, οικονομική και ενδεχομένως και πολιτική δομή που γνωρίζουμε.

4η βιομηχανική επανάσταση

Τα ρομπότ έρχονται να αντικαταστήσουν αρχικά φθηνά εργατικά χέρια, αλλά και πολλά επαγγέλματα στον χώρο των υπηρεσιών. Το ανθρώπινο σώμα γίνεται νέο πεδίο για βιομηχανίες που αναπτύσσονται - αποκωδικοποίηση του DNΑ, τεστ για την ανίχνευση πρώιμων μορφών καρκίνου κ.α. Άλλες εταιρείες επιχειρούν παραγωγή οργάνων από ζώα για να χρησιμοποιηθούν σε μεταμοσχεύσεις σε άνθρωπο.  Nέα επιχειρηματικότητα του δια-μοιρασμού (sharing) υπηρεσιών, με πλατφόρμες όπως η AirBnB και η Uber, αλλάζουν τον χάρτη των πόλεων, των μετακινήσεων και επαναφέρουν στεγαστικά ζητήματα, ζητήματα αστικού σχεδιασμού, δημόσιου χώρου κ.ο.κ. Κυβερνοεπιθέσεις και παρεμβάσεις άλλων κρατών ( Κίνα/ Ρωσία) σε εκλογικές διαδικασίες χωρών όπως οι Η.Π.Α ή το δημοψήφισμα για το Brexit και γενικότερα ζητήματα ασφάλειας λίγα χρόνια πριν θα φάνταζαν σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Μεγάλες εταιρείες κολοσσοί συγκεντρώνουν τεράστια δεδομένα, πόρους, οικονομική και τελικά και πολιτική ισχύ. Η τεχνητή νοημοσύνη είναι η νέα λυδία λίθος του νέου κόσμου που αχνοφαίνεται.

Αυτές οι παράμετροι διαμορφώνουν μία μεγάλη εικόνα συγκλονιστικών αλλαγών που θα μεταβάλλουν άρδην κάθε παραδοχή. Το «παλαιό καθεστώς» της φιλελεύθερης αστικής δημοκρατίας, του Διαφωτισμού, της ρύθμισης, της στρατιωτικής και οικονομικής ισχύος πρέπει να παλέψει για να διασωθεί.

Η Ελλάδα είναι μέρος αυτού του κόσμου. Του κόσμου που κλονίζεται και θα δώσει τη μάχη στον αιώνα που διανύουμε. Ή θα στρωθεί στη δουλειά με σοβαρότητα, πολιτική διεύθυνση βασισμένη σε μακρόπνοο στρατηγικό σχεδιασμό και θα ανακτήσει το χαμένο έδαφος ή θα ασχολείται με επιδόματα και κοινωνικά μερίσματα ενώ μετατρέπεται σε μία buffer zone ασφάλειας του δυτικού κόσμου.