Στρατηγικές και επιλογές ( άρθρο μου για την Θεσσαλονίκη της 20/8/2012)

Βρισκόμαστε ίσως σε μία από τις κρισιμότερες φάσεις της πορείας μέσα στην κρίση. Από την άνοιξη του 2010 που η χώρα κατέφυγε στο μηχανισμό στήριξης υπογράφοντας το πρώτο Μνημόνιο έχουν περάσει σχεδόν 2,5 χρόνια και από το ξέσπασμα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης σχεδόν 4. Έχουν αλλάξει πάρα πολλά τόσο στην Ελλάδα όσο όμως και στην ευρωζώνη αλλά το ζητούμενο παραμένει. Με ποιόν τρόπο θα καταφέρει η Ελλάδα να περιορίσει τις απώλειες και να βρει τον δρόμο της εξόδου από την κρίση.

Μετά τις εκλογές και τη συγκρότηση κυβέρνησης συνεργασίας τέθηκαν στο τραπέζι δύο στρατηγικές. Η μία ήθελε αξιοποίηση του αποτελέσματος των εκλογών και της δυναμικής των πραγμάτων με στόχο μία γενναία αναδιαπραγμάτευση του ελληνικού προγράμματος. Αναδιαπραγμάτευση που θα ξεκινούσε από τα μέτρα των 11,5 δις και θα κατέληγε σε επιμήκυνση του προγράμματος, επιπλέον χρηματοδότηση, ελάφρυνση των βαρών. Η άλλη προέτασσε την ανάγκη επανάκτησης αξιοπιστίας της χώρας μέσω της τήρησης των δεσμεύσεων, αναγνωρίζοντας πως η στιγμή και τα δεδομένα δεν επέτρεπαν μια συνολική επανατοποθέτηση του ελληνικού ζητήματος. Το πρόβλημα της Ισπανίας αλλά και της Ιταλίας είχε τεθεί στο επίκεντρο και η προδιάθεση των εταίρων θα ήταν αρνητική απέναντι σε όποιο ελληνικό αίτημα.

Φαίνεται πως η πλάστιγγα έγειρε προς τη δεύτερη στρατηγική παρά την υπαρκτή κοινωνική δυσφορία που αναμένεται, παρά το πολιτικό κόστος που θα αποτυπωθεί. Όμως για να είμαστε δίκαιοι, ποιες άλλες πολύ καλύτερες επιλογές έχουν κατατεθεί; Υπάρχουν άλλες αντιπροτάσεις που προσφέρουν έστω μία αμυδρή αίσθηση οργανωμένου σχεδίου εξόδου από την κρίση; Η αξιωματική αντιπολίτευση εγκαλεί την κυβέρνηση όλο το καλοκαίρι γιατί δεν επέλεξε την πρώτη στρατηγική παραβλέποντας όμως πως η δική της προεκλογική πρόταση διέφερε ουσιαστικά τόσο από την τελικά επιλεχθείσα δεύτερη όσο όμως και από την πρώτη στρατηγική που έπεσε στο τραπέζι.

Και αν ισχυριστεί κανείς πως το παιχνίδι με τους εκβιασμούς περί του ολιγότερο κακού το έχουμε ξαναδεί να παίζεται όλα αυτά τα 2,5 χρόνια, με μέτρα που ή τα αποδεχόμαστε ή χρεοκοπούμε, υπενθυμίζω ότι αντίστοιχα έχουμε δει και αξιωματικές αντιπολιτεύσεις να λένε πολλά τραγούδια έξω από το χορό ακριβώς το ίδιο διάστημα.

Σε κάθε περίπτωση πολλά θα κριθούν το φθινόπωρο ή μέχρι το τέλος του χρόνου. Πολλά και σε διαφορετικά επίπεδα. Εάν στρατηγική επιλογή της γερμανικής ελίτ είναι η τιμωρία της Ελλάδας τότε τα περιθώρια για μας είναι ιδιαίτερα στενά. Εάν όμως δεν ισχύει κάτι τέτοιο τότε ανοίγονται μερικές επιλογές μπροστά μας. Επιλογές και όχι υποχρεώσεις αυτή τη φορά. Διότι για να επιτύχουν το στόχο τους οι αλλαγές και οι μεταρρυθμίσεις πρέπει να είναι επιλογές και δευτερευόντως υποχρεώσεις. Πρέπει να γίνει αντιληπτό πως μόνο μέσα από έναν δρόμο μεταρρυθμίσεων μπορούμε να σταθούμε ξανά στα πόδια μας, να προκαλέσουμε ανάπτυξη που με τη σειρά της θα δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας και άρα αυξημένα εισοδήματα.

Είναι εξαιρετικά δύσκολος αυτός ο δρόμος διότι βρισκόμαστε σε περιβάλλον ύφεσης που αθροιστικά αγγίζει το 20% του ΑΕΠ. Είναι εξαιρετικά δύσκολος αυτός ο δρόμος διότι πρέπει να αλλάξουν επάγγελμα περίπου 1.000.000 Έλληνες. Είναι εξαιρετικά δύσκολος αυτός ο δρόμος διότι για 60 χρόνια πορευόμαστε με ένα συγκεκριμένο παραγωγικό και αναπτυξιακό μοντέλο και τώρα καλούμαστε να το αλλάξουμε. Είναι εξαιρετικά δύσκολο αλλά είναι μία επιλογή που έχουμε ακόμη.

Η αναδιάταξη του κομματικού συστήματος δεν επιτρέπει στ κόμματα να δώσουν εύκολες απαντήσεις και λύσεις, καθώς δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη. Η κυβέρνηση συνεργασίας είναι μία υπέρβαση, τα κόμματα που την απαρτίζουν ψάχνουν τα πατήματά τους και η αξιωματική αντιπολίτευση έχει δρόμο να διανύσει καθώς είναι φανερά ανέτοιμη να διαχειριστεί τόσο μεγάλη ευθύνη. Όλα τα μέτωπα είναι ανοιχτά και όλα τα ενδεχόμενα πιθανά. Το μόνο σίγουρο πως η χώρα χρειάζεται αλλαγές, μεταρρυθμίσεις και κρατικό εκσυγχρονισμό.